Tips bij het gebruik van een tepelhoedje

Geplaatst op 21 November 2024
Door Chella Verhoeven LK ibclc
0

Een tepelhoedje is een tijdelijk hulpmiddel dat gebruikt wordt om baby's met aanhapproblemen te helpen en borstvoeding te ondersteunen. Het juiste gebruik zorgt ervoor dat de melkproductie en het effectief legen van de borst niet nadelig beïnvloed worden. Kies altijd de juiste maat en vorm om complicaties te voorkomen en overleg bij voorkeur met een lactatiekundige. Het afbouwen van een tepelhoedje kan tijd kosten, maar met geduld en de juiste begeleiding kan dit succesvol verlopen.

een een tepelhoedje te gebruiken in overleg met een lactatiekundige ibclc. Dit is om te zorgen dat de borstvoeding en melkproductie niet nadelig beïnvloed worden en dat de baby de borst effectief kan legen. Het tepelhoedje dient als een tijdelijk hulpmiddel en het juiste gebruik voorkomt complicaties zoals een verkeerde aanleghouding of verminderde melkproductie. Regelmatige gewichtscontroles van de baby kunnen helpen verzekeren dat de baby goed voeding krijgt zowel met als zonder het gebruik van een tepelhoedje.

Waar is een tepelhoedje voor bedoeld?

Een tepelhoedje is een tweede tepel als het ware. Het hoedje wordt over de tepel en tepelhof heen geplaatst en heeft aan het uiteinde kleine gaatjes waar moedermelk van de tepel naar de mond van de baby stroomt. Een tepelhoedje helpt baby's die problemen hebben met het aanhappen van de borst of die lastig vacuüm kunnen houden doordat het werkt als een langere, stevigere tepel die goede stimulatie op het verhemelte van de baby geeft. Baby's zuigreflex wordt hierdoor uitgelokt.

We zien het liefste dat je een tepelhoed gebruikt als tijdelijke oplossing.

Hoe weet je welke maat tepelhoedje je nodig hebt?

Bij het kiezen van een tepelhoedje is het van belang om de juiste maat, vorm en materiaal te kiezen.

Tepelhoedjes komen in drie gangbare maten:

S (16 mm)
M (20 mm)
L (24 mm)
XL (28 mm)

De juiste maat tepelhoedje kies je door de maat te nemen die het dichtste bij jouw tepelmaat komt.

Meet de doorsnede van je tepel en tel er 2 à 3 mm bij op. Je zou nu ongeveer de juiste maat voor jouw tepel hebben. Let op: sommige moeders hebben tepels die niet alleen zwellen in de breedte maar ook best wat kunnen uitrekken in de lengte. Het is niet de bedoeling dat je tepel in de breedte óf in de lengte knel komt te zitten in het tepelhoedje. Kies dan voor een andere maat.

(Soms kiest de lactatiekundige als truc voor een tepelhoedje wat veel groter is dan jouw tepel zodat baby dan gedwongen wordt om een grotere hap te nemen bij het aanleggen).

Je kunt niet alleen kiezen uit bepaalde maten tepelhoedjes maar ook uit verschillende vormen. De meest gangbare vorm is de 'conische' vorm. Naast de conische vorm is er ook een 'kers' vorm. Soms kiezen lactatiekundigen er voor om een kers-vorm te gebruiken omdat die beter aansluit bij de anatomie van mama's tepel of bij de 'aanhap' van de baby.

Voor degene die liever geen siliconen tepelhoedje gebruikt, zijn er ook tepelhoedjes van latex. Helaas is er weinig keuze in in Nederland en zijn ze alleen in maat M beschikbaar terwijl de meest gebruikte maat tepelhoed in NL een maat L is.

TEPELHOEDJES in de BorstkolfWinkel:

Medela: 16mm, 20mm en 24mm,

Ardo: 16mm, 20mm en 24mm,

Mamivac: 18mm, 20mm, 22mm en 28mm,

Ceres Chill: 17mm, 24mm en 27mm.

Hoe breng je een tepelhoedje aan?

Het correct aanbrengen van een tepelhoedje is heel belangrijk voor een succesvolle borstvoedingservaring. Hier zijn een aantal stappen die je kunt volgen om het aanbrengen te vergemakkelijken:

1. Voorbereiding en hygiëne

Begin altijd met schone handen; was het tepelhoedje grondig met water en zeep. Reinig ook het tepelhoedje volgens de instructies op de verpakking. Als je het tepelhoedje nog niet eerder hebt gebruikt, is het verstandig om het eerst een keer uit te koken om zeker te zijn dat het vrij is van bacteriën.

2. Het tepelhoedje voorbereiden

Neem het tepelhoedje in je hand en knijp de basis in de richting van de uitgang. Dit zorgt ervoor dat het tepelhoedje wat flexibeler wordt en gemakkelijker op je tepel past. Controleer of de gaatjes aan de punt van het hoedje niet verstopt zijn.

3. Plaatsen van het tepelhoedje

Maak het tepelhoedje nat of een beetje vochtig zodat het vlakke deel van het tepelhoedje goed aan de borst(en) blijft kleven (bijvoorbeeld met warm water maar koud water mag ook).
Pak het hoedje met beide duimen en wijs- en middelvingers bij de flapjes vast en laat het 'tuutje' omhoog steken.
Druk met je duimen naar beneden zodat de 'flapjes' van het hoedje omhoog komen als een 'Mexicaanse hoed'.

De 'korte flap' of uitsparing van de tepelhoed is bedoeld voor onder de neus van je kindje zodat die goed contact kan maken met jouw borst en ook jouw lichaamsgeur kan ruiken (silicone belemmert natuurlijk geur).
Plaats het 'dopje' van de tepelhoed over jouw tepel.

Flap de uitgevouwen zijkanten van de tepelhoed terug zodat ze je tepelhof en borst omsluiten. De randen van het tepelhoedje moeten tegen je huid aan liggen, zonder dat er grote luchtopeningen ontstaan.

Je kunt het tepelhoedje eventueel licht aandrukken met je vingers op je tepel en laten aansluiten om een goede seal te creëren.

Bekijk hier een 'tepelhoedje instructievideo' van Gonneke van Veldhuizen Staas ibclc 1.

4. Aanleg van de baby

Nadat het tepelhoedje goed is geplaatst, is het tijd om je baby aan te leggen.

Positioneer je baby in een comfortabele houding; buik van baby tegen jouw buik en met het neusje van baby op dezelfde hoogte als jouw tepel. Met een doorgeschoven bakerhouding heb je vaak de meeste controle én zicht om het aanleggen te begeleiden. Een doorgeschoven bakerhouding werkt als een 'hefboom' zodat je heel snel bent.

Stimuleer je baby de mond te openen door zachtjes met de tepel/tepelhoedje tussen de neus en bovenlip te kietelen. Zodra de mond van baby uit reflex wijd open gaat, beweeg je baby met je dragende arm naar de borst zodat die een hap kan nemen.

Het aanhappen van de borst (met of zonder tepelhoed) ziet er uit alsof baby een 'appel eet'. De onderkaak grijpt eerst de bolle onderkant van borst en daarna 'schaart' de bovenkaak van baby over de tepel/tepelhoed en tepelhof.

Het is belangrijk dat je baby de tepel of tepelhoedje niet aanzuigt; het is geen rietje. Bij het happen pakt baby een groot deel van het tepelhoedje als een deel van het tepelhof.

5. Comfort controleren

Controleer tijdens het voeden regelmatig of het tepelhoedje goed blijft zitten en dat je baby effectief kan zuigen. Zodra je vouwen in het tepelhoedje ziet rondom de mond van baby is er geen goed vacuüm en kan je het beste opnieuw aanleggen.

Hoe lang doe je met een tepelhoedje?

Was het tepelhoedje na gebruik eerst met koud water om eiwitresten te verwijderen en was daarna met warm water en zeep om vetresten te verwijderen. Spoel zeepresten af met heet water en bewaar het tepelhoedje stofvrij.

Een tepelhoedje moet vervangen worden in de volgende situaties:

Beschadiging: Als het tepelhoedje scheuren, gatjes, scheurtjes of andere vormen van schade vertoont, moet je het vervangen om te zorgen voor een veilige en hygiënische borstvoeding.
Verlies van flexibiliteit: Na verloop van tijd kan het materiaal van het tepelhoedje minder flexibel worden, wat de effectiviteit kan verminderen.
Verkleuring: Als het tepelhoedje verkleurt of vlekken vertoont, kan dit een teken zijn dat het niet meer veilig is om te gebruiken.
Hygiëne: Het is belangrijk om regelmatig een nieuw tepelhoedje te gebruiken om bacteriën en schimmels te voorkomen, vooral als het niet goed gereinigd kan worden.
Ouderdom: Als je het tepelhoedje al lange tijd gebruikt, is het verstandig om het te vervangen, zelfs als het er nog goed uitziet.

Zorg ervoor dat je bij het vervangen van het tepelhoedje altijd een nieuw en schoon exemplaar gebruikt om de gezondheid van zowel jou als je baby te waarborgen.

Waarom gebruik je liever géén tepelhoedje?

Er zijn verschillende redenen waarom het gebruik van een tepelhoedje niet altijd de beste optie is. Hier zijn enkele overwegingen:

Afhankelijk worden van het tepelhoedje:

Een van de grootste zorgen bij tepelhoedjes is dat baby er afhankelijk van kan worden. Baby vind het dan lastig om te drinken zonder tepelhoedje. Zodra baby zich heeft aangeleerd om te drinken met een tepelhoedje, kan de overgang naar borstvoeding een uitdaging zijn.

Verkeerd gebruik

Tepelhoedjes moeten alleen worden gebruikt als dat echt nodig is. Onjuist of onnodig gebruik kan leiden tot meer problemen dan oplossingen. Vraag jouw lactatiekundige om je kindje aan te leggen zonder een tepelhoedje.

Verlies van stimulatie

Het gebruik van een tepelhoedje kan zelfs de stimulatie van de borst verminderen, dit kan kan leiden tot een lagere melkproductie.

Pijn en ongemak

In sommige gevallen kunnen tepelhoedjes de problemen met zere tepels verergeren in plaats van verlichten.

Beperkt contact

Tepelhoedjes kunnen het directe huid-op-huidcontact tussen moeder en baby verminderen. Huid op huid contact is belangrijk voor zowel hechting tussen moeder en kind als de aanmaak van melkhormonen.

Verhoogde kans op luchtinslikken

Baby’s kunnen lucht inslikken tijdens het voeden met een tepelhoedje, wat kan leiden tot buikpijn of koliek.

Hygiëne

Goede hygiëne onderhouden met een tepelhoedje kan een hele klus zijn. Het vereist een grondige reiniging na elk gebruik om groei van bacteriën en schimmels te voorkomen, wat gezondheidsrisico's voor zowel moeder als baby kan opleveren. Drukke nieuwe moeders vinden het extra onderhoud misschien lastig.

Nakolven

Vaak wordt aangeraden om na te kolven als je een tepelhoed gebruikt om de kans op borstontsteking te voorkomen. Er bestaat een kans dat de borst(en) niet goed leeggedronken worden bij het gebruik van een tepelhoedje. Niet goed geleegde borsten kunnen melkproductieverlaging veroorzaken.

Zijn de borsten goed leeg gedronken en voelen ze soepel zonder harde plekken? Dan hoef je niet persé na te kolven. Voel zelf aan of je de borsten wilt leeg- of nakolven.

Het is altijd aan te raden om advies te vragen aan een lactatiekundige of een zorgverlener voordat je besluit een tepelhoedje te gebruiken.

Hoe ga je een tepelhoedje afbouwen?

Hoe een tepelhoedje af te bouwen

Hier zijn enkele stappen en tips om het proces van afbouwen van een tepelhoedje en borstvoeden zonder tepelhoedje succesvol te laten verlopen:

Timing: Kies een moment dat voor jou en je baby rustig is. Vermijd stressvolle periodes of grote veranderingen in routine.
Observeer de borstvoedingstechniek: Zorg ervoor dat baby de borst goed aan kan happen zonder het tepelhoedje. Dit betekent dat baby een goede grip op de tepel en tepelhof moet hebben. Pas bijvoorbeeld Reverse Pressure Softening 2. toe om de tepelhof soepel te krijgen. Dit helpt baby om een goede grip te krijgen en de tepel richting het verhemelte te trekken. Op het verhemelte ligt de zuigreflex.
Begin met korte sessies: Als je besluit om het tepelhoedje af te bouwen, kun je beginnen met een tepelhoedje en halverwege de voeding het tepelhoedje weg te halen en baby proberen zonder aan te leggen.
Kies de juiste momenten: Begin met het afbouwen tijdens momenten waarop je baby minder moe of hongerig is, zodat hij minder gefrustreerd is als het niet meteen lukt.
Stimuleer de juiste techniek: Als je baby moeite heeft om aan te happen zonder het tepelhoedje, probeer dan de juiste houding en techniek te stimuleren. Met een doorgeschoven bakerhouding en nippleflip 3., heb je veel zicht op de borst, één vrije hand beschikbaar om secuur aan te leggen en kan baby de mond ver open doen zodat die een flinke hap kan nemen.
Wees geduldig: Het afbouwen van een tepelhoedje kan tijd kosten. Geef zowel jezelf als je baby de tijd om aan deze verandering te wennen.
Zorg voor voldoende melkproductie: Zorg dat er een goede melkproductie en voldoende melk beschikbaar is voor baby zodat die tijdens het drinken zonder tepelhoed, geïnteresseerd blijft en niet in slaap sukkelt. Het gebruik van borstcompressie is op momenten dat de melkstroom trager gaat aan te raden.
Hulp inschakelen: Als je onzeker bent over het afbouwen of als je tegen problemen aanloopt, aarzel dan niet om hulp te vragen van een lactatiekundige of borstvoedingsspecialist. Op de website van de Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen vind je een overzicht van ibclc's in jouw buurt 4.
Blijf communiceren: Let goed op de signalen van je baby. Als die gefrustreerd raakt of het moeilijk vindt, kan het helpen om even terug te schakelen naar het gebruik van het tepelhoedje en later opnieuw te proberen.

Door deze stappen te volgen en geduldig te zijn, kun je op een succesvolle manier het gebruik van een tepelhoedje afbouwen en de borstvoedingservaring voor zowel jou als je baby verbeteren.